|
МУҚОБИЛ ҲАЗОРАТ ФИКРАТИ
Энг ёмони эса уларнинг ҳазоратлар орасидаги суҳбатдан кўзланган мақсади: «Ҳазоратлар ўртасида муштарак нарсани излаш орқали юксак муқобил ҳазорат пайдо қилиш учун ўзаро алоқа ўрнатиш, бу эса, ўз навбатида, юксалишга, гуллаб-яшнашга ва тинчлик қарор топишига олиб келади», - деган гапларидир. Уларнинг бири бу тушунчага Аллоҳ Таолонинг ушбу қавлини:
يَاأَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّهَ وَلاَ نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلاَ يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا
– „Эй аҳли китоб (яъни, яҳудий ва насронийлар), бизга ҳам, сизга ҳам баб-баробар бўлган бир сўзга келингиз - ёлғиз Аллоҳгагина ибодат қилайлик, Унга ҳеч нарсани шерик қилмайлик ва бир-бировларимизни Аллоҳдан ўзга худо қилиб олмайлик“, [3:64]
далил қилиб келтириши нақадар ёмон. У кимса: «Бунинг маъноси бошқалар билан тенглик асосида суҳбат қуришдир» деб, сўнгра Аллоҳ Таолонинг: «Бизга ҳам, сизга ҳам баб-баробар бўлган сўз»ини муштарак сўз деб, «бизнинг сўзимизга келинглар, суҳбатлашамиз», демаймиз деб тафсир қилмоқда. Оятни бундай тушуниш Аллоҳга нисбатан бўҳтондир. Зеро, «баб-баробар» сўзининг маъноси адолат, яъни адолатли сўз деганидир. Буни кейинги оят баён қилиб беради. У оят иборавий жиҳатдан ҳам, маъновий жиҳатидан ҳам уларни муштарак сўзга даъват қилишимизни ўз ичига олган эмас. Бундан адолатли сўзда муштарак бўлишимиз қасд қилинаётгани йўқ - бунга уларнинг: «Бизнинг сўзимизга келинглар, суҳбатлашамиз демаймиз», деган гапи ҳужжатдир. Демак, уларнинг муштарак ҳазоратни хоҳлашидан ўзга даъвоси қолмади. Ўзаро муносабатга ва ҳазоратлар орасидаги муштарак нарсани излашга бўлган чақириқ ҳақиқатга ботилни аралаштиришдан ўзга нарса эмаски, бундан Аллоҳ нафақат мусулмонларни, балки аҳли китобларни ҳам қайтарган. Аллоҳ Таоло айтади:
يَاأَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ
– „Эй аҳли китоб, нима учун ўзингиз билган ҳолингизда ҳақни ботилга аралаштирасиз ва ҳақни беркитасиз?!“ [3:71]
Биз уларнинг динлар ва ҳазоратлар орасидаги суҳбатдан кўзлаган ғаразли мақсадини баён қилгач, тўқнашув-курашнинг иқтисодий, фикрий, ҳарбий ва сиёсий турларини баён қилиш масаласига ўтамиз.
20-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54